Genel olarak piyasa kullanımında yağ tayin cihazları; “Soxhlet” cihazı olarak tanımlanmaktadır. Ancak; literatür olarak Soxhlet bir metot tanımıdır.
Üretilen cihazlar bağlamında ( basınç altı çalışan sistemlerde hariç ), katı-sıvı ekstraksiyon cihazlarında üç ayrı metot tanımı mevcuttur. Bu metotlar;
- Soxhlet Metotu ( Sokslet Metotu )
- Hot Extraction ( Sıcak Ekstraksiyon; Randall; Submersion Metotu )
- Continious Extraction ( Süreli Esktraksiyon, Twisselman Metotu )
Soxhlet Metotu; ( Görsel1 )
Soxhlet metotunda; numune Soxhlet ekstraktörü olarak adlandırılan; Sifon döngülü sistem içerisine yerleştirilir. Buharlaşan çözücü ( örn; petrol eteri; hekzan vb. ), geri soğutucudan yoğuşarak; ekstrakstör içerisinde numune ile temas eder. Ekstraktör üst sifon noktasına geldiğinde ise; içerisindeki “yağ + çözücü” çözücü kabına aktarılır. Daha sonra, çözücü tekrar buharlaştırılır ve tekrar numune üzerine yoğuşturulur. Yani sürekli olarak numune taze solvent ile muamele edilir.
Sistem döngüsü, sürekli taze solvent teması sebebi ile en tekrarlanabilir metot Soxhlet metotudur.
Ayrıca literatür olarak da; en yaygın olarak kullanılan standart metot sistemdir.
Hot Extraction; Randall Metotu ( Görsel2 )
Genel olarak piyasada en yaygın olarak bulunan sistemler; Hot Extraction olarak adlandırılan sistemlerdir.
Hot Extraction; diğer isimleri ile Randall veya Submersion metot sistemlerde; numune sürekli olarak sıcak solvent temas halindedir. Bu cihazlar; ilgili üç metot içerisinde en hızlı metottur. Ancak; tekrarlanabilirlik olarak en düşük olan metottur.
Ancak standart metot tanımlarında; özellikle yem sektöründe yaygın olarak kullanılır.
Continious Extraction; Twisselmann Metotu ( Görsel3 )
Twisselman metotu; Soxhlet metotuna benzer olarak; sürekli taze solventin numuneye muamele etmesi ile çalışır. Ancak sistem de; solventin ekstraktör içinde birikimi ve sifonlama sistemi mevcut değildir.
Tekrarlanabilirlik olarak iki metotun arasındadır.
Cihazların Seçimi Hakkında;
Genel olarak cihazların seçimi uygulanacak olan standart metot tanımına göre gerçekleştirilir.
Buchi firması geleneksel yağ tayin sistemlerinde E-500 serisi ürünlerimiz ile sağlamaktayız; ilgili üç metot için değişebilen cam üniteli sistemlerimiz mevcut olup; geniş portföy ile kullanıcı ihtiyaçlarına karşılık verebilmekteyiz; (Tablo 1.1)
|
Sistem Adı |
|||
|
Metot ve Eş Anlamları |
Soxhlet Ekstraksiyonu |
Hot Extraction = Randall = Submersion |
Economic Continious Extraction =Twisselmann |
|
Metot Karakteristiği |
Yükse analitik koruma; düşük sıcaklıkta hassas uygulama |
Üçüncü parti üreticiler için benzer ekstraksiyon metotu |
Kolay kullanımlı; uygulama zamanlaması kritik hassas ekstraksiyon metotu |
|
Tekrarlanabilirlik ( RSD ) |
+++ |
+ |
++ |
|
Standart Metot Uygunluğu |
+++ |
++ |
+ |
|
Maliyet |
Yüksek |
Düşük |
Orta |
Tablo 1.1
İlgili üç metot için aşağıda örnek standart metot ve regülasyonlar belirtilmiştir. ( Tablo 1.2 )
|
Aplikasyon |
Soxhlet Metot - Regülasyon |
Hot Extraction; Randall - Regülasyon |
ECE; Twisselmann -Regülasyon |
|
Yem Uygulamaları – Hayvan Besleme |
ISO 6492 98 / 64 / EC |
ISO 6492 / 11085 98 / 64 / EC AOAC 2003.06 |
ISO 6492 98 / 64/ EC |
|
Çikolata |
AOAC 963.15 AOAC 920.75 ISO 23275-1 |
|
LFGB §64
|
|
Süt Ürünleri |
ISO 3890-1 |
|
LFGB §64
|
|
Fırıncılık; Tahıl; Fındık vb. |
AOAC 945.16 AOAC 948.22 |
ISO 11085 AOAC 2003.05 |
LFGB §64
|
|
Et Ürünleri |
ISO 1443:1973 |
AOAC 991.36 ISO 1444 |
LFGB §64
|
Tablo 1.2
Hidroliz Sistemleri ile Toplam Yağ Analizi Uygulamalarına örnekleri ( Tablo 1.3 )
|
Aplikasyon |
Regülasyon |
Metot |
|
Yem Uygulamaları – Hayvan Besleme |
ISO 6492 / 11085-B 98 / 64/ EC |
Soxhlet + Hidroliz Metotu |
|
Süt Ürünler ( Weibull - Berntrop ) |
ISO 8262-1
|
Soxhlet + Hidroliz Metotu |
|
Tahıl ve Tahıl Bazlı Ürünler |
ISO 11085-B
|
Soxhlet + Hidroliz Metotu |
|
Et Ürünleri |
ISO 1443
|
Soxhlet + Hidroliz Metotu |
Temsilcisi olduğumuz Buchi firması ; ilgili üç metot içinde üretim yapan tek üreticidir. Soxhlet Metot sistemlerinde ise ; otomatik tek üreticidir.